Irungo Udalbatzako talde guztiek, Emakumearen Nazioarteko Egunaren harira, adierazpen instituzionala onartu dute. Bihar, 11:30tarako, elkarretaratzea deitu dute San Juan plazan eta udaletxea kolore morez apainduko dutela jakinarazi dute. Ondorengoa da, hitzez hitz, talde guztiek onartu duten adierazpena:

“Zer gertatzen da emakumeek ez badute zaintzen, ez kontsumitzen, ez lan egiten, ezta parte hartzen ere?

Hausnarketa horrexek eraginda, iaz mugimendu feministak emakumeen nazioarteko greba-deialdi bat egitea erabaki zuen, non eta 70 herrialdetan baino gehiagotan; aurten, 2018an, “Emakumeok planto. Nosotras paramos” leloaren pean errepikatuko da. Grebaren xedea da emakumeen lanak gure gizartean duen inpaktua ikusaraztea eta lan hori aintzat har dadila eskatzea.

Gure gizartearen ongizatea ezinezkoa litzateke bizitzari eusteko ezinbesteko jarduerak egingo ez balira, hala nola, pertsonak zaindu (haurrak, adinekoak, mendekoak…) edo etxeko lanak egin. Lan horietako gehienek ez dute ordainsaririk, eta batez ere emakumeek egiten dituzte. Emakumeen ekarpenik gabe, gizartea geratu egingo litzateke.    Emakumeen lanaren zatirik handiena ez da ikusten eta ez da kontabilizatzen. Horrek esan nahi du etxeetan ekoitzitako ondasunen eta aberastasunaren balioa gutxietsi egiten dela, nagusiki emakumeek egiten dituzten zeregin hauen orduak eta ekarpen ekonomikoa ukatu eta ikusezin bihurtzen direla, eta zeregin horiek zaintza, osasun, giza eta babes arloari egiten dioten aurrezpen sozial handia ere ikusezin bihurtzen dela.

Lan-merkatuaren barruan eta kanpoan eskainitako orduak kontuan izanez gero, emakumeek gure gizarteko lanaren %56 egiten dute, baina baita ordainsaririk gabeko lanaren %74 ere. Gainera, feminizatutako lan asko, batez ere emakumeek egiten dituzten lan asko, enplegu prekarizatukoak dira edo lan-merkatuko ezkutuko ekonomiakoak. Sektore horretan, gainera, migratutako emakume ugari enplegatzen dira, eta beroriek jatorrizko inguruneetan beren haurrak beste emakume batzuen zaintzapean utzi behar izan dituzte; hala, zaintza-kate globalak sortzen dira.

Eta egiten dituzten zereginez harantzagoko kontua da; izan ere, emakumeek zaintzan eta etxeko lanetan igarotzen duten denboraren ondorioz, gizonek denbora gehiago dute beren karrera profesionala eta lan-munduko karrera garatzeko, edo aisiako edozein jarduera sozial egiteko, emakumeek jarduera horietan sartzeko zailtasunak izan arren.

Denboraren erabilera desberdin hau traba handia da berdintasuna lortzeko, eta gizon eta emakumeei buruzko estereotipoak betikotzeaz gain, generoaren ondoriozko erantzukizunak uztartzeko egiturazko oztopo ere bada, besteak beste.

Horregatik guztiagatik, ezinbestekoa da gizarteak aitortzea zaintza-lana ezinbestekoa dela bizitzaren iraunkortasunerako; zaintzen inguruko jendarte mailako antolakuntza berri bat babestu beharra dago zeregin hori beste modu batera hornitzeko, gizonen erantzunkidetasuna sustatu beharra dago, gizartea antolatzeko modu honen ondorioz erabakimen- eta botere guneetan emakumeen talentuaren galera dagoela ikusarazi behar da, antola-kuntza- eta enpresa-kultura berdintasunarekin lerrokatu behar dira, eta bizitza pertsonalaren eta laneko bizitzaren kontziliazioa sustatuko duten zerbitzu publikoak indartu behar dira.

Egoera honetaz OHARTZEN DENEZ, Irungo Udalak hitza ematen du

Martxoaren 8ko egitaraua antolatzeko, Bidasoko zenbait emakume elkartu dira, eurek esan bezala,  “instituzioekin inolako loturarik eduki gabe”. Gaur, Luis Marianoren omenezko estatua inguruan, Irun eta Hondarribiko emakumeek zenbait aldarrikapen zabaldu dituzte eta egunean bertan egingo dituzten mobilizazioen berri eman dute. Bestalde, Luis Mariano eta Pio Barojaren omenezko estatuei mantal aurrekoa ipini diete.

Osteguneko aldarrikapenerako, “espazio aske eta siglarik gabekoa” osatu nahi izan dute, beti ere, “emakumeak zapaltzen eta menperatzen gaituen sistema heteropatriarkala iraultzearen beharra” aldarrikatzeko. “Sistema kapitalista, arrazista eta heteropatriarkalak” gizarte arlo guztietan “sexu banaketa” sortzen duela salatu dute gaur, “emakumeoi inposatutako espazioa eta zereginak” gizartean “alboratuta eta gutxietxita” daudelarik. Hego Euskal Herrian emakumeek gizonek baino 7.680 euro gehiago irabazten dituztela adierazi dute, eta aldi berean “dohainik” egiten dituzten zainketa lanak, “ikusezin” izatera bihurtu dituztela.

Instituzioei “aldaketa exijitzea” beharrezkoa iruditzen zaie Bidasoko emakumeei, indarkeria matxista “gaurko genozidioa” baita. Irun eta Hondarribian “bereziki garrantzitsua” dela adierazi dute, non bi udalek Alardeak suposatu duen “arrakala” aldatzeko bitartekaritzari “uko” egin diote. Alardean emakumeen eskubide eta ideiak defendatzeagatik, emakumeak kaltetuenak direla adierazi dute. Bestalde, 2016an Irunen 176 emakume eraso zituztela salatu dute. Gainera, pobreziak eta gizarte bazterketak emakumearen aurpegia duela salatu dute.

Horregatik guztiagatik, datorren ostegunerako emakume guztiei planto egiteko deialdia luzatu diete. Martxoaren 8ko greban parte hartzera animatu dituzte herritarrak. Honakoak dira gaur agerraldian emandako xehetasun batzuk: