Hirien kale eta errepide moldeak aldatzen ari dira, eta iraungi dira autoa erdigunean jartzen dituzten plan urbanistikoak. Mugikortasun aldaketek gero eta eragin handiagoa izango dute irundarren eguneroko bizitzan, eta dagoeneko hala izaten ari da Katea auzoan.

Porcelanas Bidasoa zegoen eremutik Cafe Irunera arteko Elizatxo hiribidea itxi egin dute autoentzat. Izan ere, Katearen gainetik pasatzen zen zubia eraitsi dute, II. Auzo Plana eta AHTaren obrak medio. Orain, Porcelanaseko biribilgunera iristean Errota errepidera joan behar da, eta bertatik, Ibis hotelaren pareko Letxunborro hiribideko biribilgunera iristen dira ibilgailuak. Ia trafikorik ez zegoen errepidea da, eta orain, Irundik irteteko ibilgailuen emaria bertatik igarotzen da.

Landetxa Auzo Elkarteko presidente Alfonso Barreirok azaldu duenez, inguru horretan trafiko «asko» dago orain, ikusgarritasuna «txarra» da, kontainerrak errepidearen beste aldean daude, edota horietara iristeko zubiko espaloia «oso estua» da. Dena den, udalak oinezkoentzako eta bizikletentzako bide paralelo bat egiteko asmoa duela azaldu du presidenteak. «Inguru horretan orain sortu diren arazoak kenduta, auzo elkarteak babestu egin du autoak bertatik pasatzearen alternatiba», aitortu du presidenteak. Arazo horiek konpontzeko eskaera egin dio udalari.

Katea , elkartzen

Zubiaren eraisketak, bitan banatuta dagoen auzoa berriro batzea ahalbidetuko du, Andrearriaga kaleko murrua botako baitute. Orain, inguru horretan auzotarren arteko elkarbizitza nolakoa izango den adostea dute erronka. «Duela zortzi urte idatzitako I. Auzo Plana oso urbanistikoa zen, eta bigarren plana, berriz, auzotarren elkarbizitzari buruzkoa da». Espazio berri bat sortuko da auzoari dagokion Elizatxo hiribidean, eta hango etorkizuneko plaza nahiz elkargunea nolakoak izango diren landu dute planean. Topoa inguru berrian nola integratu eztabaidatu nahi dute, besteak beste. «Bizilagun batzuek aurrez aurre duten Jaizkibel ikusiko dute haien etxeetatik lehen aldiz», erantsi du presidenteak.

Aparkalekuei begira ere badaude. Barreiroren esanetan, auzoaren erdigunetik aparkalekuak kendu nahi badira, aparkaleku gehiago sortu beharko dira auzoaren kanpoaldean. Horregatik, Arretxe-Ugalde poligonoetatik gertu, hainbat alderdi politikok bi pisuko aparkaleku bat egitea eskatu dutela baieztatu du Barreirok. Aparkaleku horiek eraikitzeaz gain, inguru hori urbanizatu beharko dela uste du katearrak. «II. Auzo Planarekin atseginagoa egin nahi dugu auzoaren erdigunea, eta elkarbizitzarako espazio gehiago sortu nahi ditugu. Horretarako, ezinbestekoa da autoak auzoaren erdigunetik ateratzea, baina betiere benetako alternatibekin». Gainera, orain arteko auzo planak «auzotik kanpo» idatzi direla deitoratu du Barreirok eta, oraingoan, auzotarrek egin dutela aldarrikatu du.

Auzoa eraldaketa bizi-bizian dago egun, eta bizilagun gehiago izango dituzte begien aurrean. Izan ere, Porcelanas eremuan 200 etxebizitza baino gehiago eraikitzen ari dira, eta gutxi gorabehera, 500 bizilagun berri izango ditu Kateak. «500 bizilagun etortzea asko da, eta gure kritika da haiekiko harrera plan bat falta dela», salatu du Barreirok. Horrek auzoan aldaketa eragingo duela uste du presidenteak, eta «izaera oso markatua duen» auzora etorriko direla jakinda, harrera plan baten beharra dagoela adierazi du. «Egin ezean baztertuta geratuko direnaren sentsazioa daukagu», azaldu du, kezkati, Barreirok. Irungo auzo independenteenak, herri-auzo izaerarekin segi nahi du.

Uztailaren 8an, 9an eta 10ean asfaltatze lanak egingo dituzte Poxpologile eta Dunboa kaleen arteko bidegurutzean. Hargatik, zirkulazioa moztuko dute zati horretan, eta seinalizatuta egongo dira mozketak eta desbideratzeak.

Beraz, Dunboa kalea Poxpologile kalera iritsi aurretik itxita egongo da, eta trafikoa Martxoak 8 kaletik desbideratuko dute. Poxpologile kalearen irteera Dunboa kalerantz, berriz, itxita egongo da ere. Erlaitz kalearen noranzkoa aldatuta egongo da, Poxpologile kalearen eta San Pedro kalearen artean.

Irungo jaiak iraganda, Txinzerrek ere balantzea egin du. Zehazki, sanmartzialetarako jarritako dispositibo berezia baloratu dute eta balantzea “positiboa” izan da. Zerbitzu guztiak “aparteko ezustekorik gabe” egin direla azaldu dute.

Dispositibo berezia ekainaren 21etik uztailaren 2ra bitartean egon da aktibatuta, eta guztira 871 tona hondakin bildu dituzte, joan den urtean baino %1,84 gehiago. Zakar horietatik, 89 tona materia organikoa izan dira, 91 tona papera, 63 tona ontziak, eta 628 tona errefusa.

Igoera nabarmenena errefusarena izan da, %2,7 igo baita 2023ko jaiekin alderatuta. Oraindik “bide luzea” geratzen dela bereizketa behar bezala egiteko azaldu du Leire Zubitur Txinzerreko gerenteak. Birziklatu ezin daitekeen hondakina da errefusa eta ahalik eta gutxiek sortzea “erronka” dela dio Zubiturrek. Izan ere, errefusaren tratamendua “oso garestia” da.

Garbiketarako 324.000 litro ur eta 270 litro xaboi desinfektatzaile erabili dituzte. Horrez gainera, baliabide tekniko eta giza baliabideak areagotu egin ditu mankomunitateak eta jende gehien ibili diren inguruetan lehentasuna eman diote garbiketari. Hala, eguneroko garbiketarekin hasi aurretik, bederatzi langilek baheketa selektiboa egin dute, eta egunero 150 kg ontzi eta 300 kg beira bildu dituzte eskuz.

Hirian zehar hamar zakarrontzi selektibo jarri dituzte eta horien erabilera “desegokia” izan dela deitoratu du Txinzerrek. Zubiturren arabera, ez da garbiagoa gehien garbitzen duena, gutxien zikintzen duena baizik. “Guztien lankideta ezinbestekoa da Irun garbi mantentzeko”, erantsi du gerenteak.

Edalontzi berrerabilgarriak ere hizpide izan dituzte balantzea. Aurten, 14.856 edalontzi berreralbilgarri banatu dituzte eta horietatik 8.400 berreskuratu dituzte. Iaz baino gehiago izan da bueltatu direnak eta Zubiturren esanetan, herritarrek hondakin plastikoak berrerabiltzeko eta murrizteko duten konpromisoaren isla izan da aurrerapauso hau.

Azkeni, Txinzerrek eskerrak eman dizkie langile guztiei egindako dedikazio eta ahaleginagatik. Langileen konpromisoari esker hiria “baldintza bikainetan” mantentzea lortu dutela azpimarratu du Zubiturrek.