Gabarrariak eta Bidasoko historia |
|
|
|
Administrator-k idatzia
|
Asteazkena, 2016(e)ko martxoa(r)en 23-(e)an 12:48etan |
Euskaratzeko lanean ari gara.
Noticia publicada en Diario Noticias de Gipuzkoa,el martes día 22 de Marzo de 2016.
Gabarrariak eta Bidasoko historia
Apirilaren 17ra arte, Irungo Amaia kultur zentroan ikusgai dago duela ez horrrenbestera arte hiriko eta badiako bizitzaren zati izan zen ogibideari buruzko erakusketa, Jose Luis Zabalaren ‘Hondoxka’ dokumentala oinarri duena.
XABIER SAGARZAZUREN ERREPORTAJEA - 2016(e)ko martxoaren 22a, asteartea - 06:11etan eguneratua
Bisitariak, gabarrarien testigantzen bideoa ikusten, Amaian.
Duela hilabete eskas bete dira 250 urte Irunek bere herri izate propioa lortu eta Hondarribiarengandik banatzea lortu zuenetik. Mendeetako borroka izan zen hura eta irundar eta hondarribiar agintarien arteko leiha hartan, besteak beste, Bidasoa ibaiaren eta honetan gora eta behera eramaten ziren produktu eta pertsonen garraioarekiko kontrola egon izan zen jokoan.
Ibaia zen garraiobide nagusia, bai gizaki, bai animalia zein era guztietako gauzentzat. Gabarrak ziren horretarako tresna eta hauen gidaritza zutenak, gabarrariak.
Baina ez dira ez 250 urte pasa, ezta gutxiago ere, gabarrek eta gabarrariek ibaia utzi zutenetik. Azkeneko gabarrak 1980.eko hamarkadan erabili izan ziren eta hauen desagertzearekin, gabarrarien ogibidea ere desagertu zen.
Duela ia bi hamarkada, José Luis Zabala (1950-2013) irundarrak, azken gabarrari haien eta Bidasoa ibaiko bizitza eta bizimodu berezi haren testigantza jasotzeko, Hondoxka izenburuko dokumentala izango zenaren filmaketa hasi zuen. Orain, lan hura eta bera osatzen duten argazki, objektu eta elkarrizketekin, ikusgai dago Irungo Amaia kultur zentroan Bidasoko Gabarrariak izenburuko erakusketa.
Erakusketa hau Jose Luis Zabala zenaren semeak, Unai Zabalak, Irungo Udaleko Kultura arloarekin batera osatu eta prestatu du.
HUNKIGARRIA “Pozgarria eta hunkigarria da, aldi berean, aitak bere garaian Hondoxka dokumentalarekin egin zuen lana osatu, ondo jantzi eta Irunek 250 urte betetzen dituen honetan, jendaurrean erakutsi ahal izatea, bai argazki eta objektuekin, bai dokumentaletik kanpo geratu ziren gabarriei egindako elkarrizketa zatiak ikusgai jartzeko aukerarekin”, esaten zuen Unai Zabalak erakusketa hau zabaldu zen egunean.
Unai Zabalak, udal agintariekin batera, bizirik dirauten azken gabarri haietako bat izan zuen lagun Bidasoko Gabarrariak erakusketa honen irekieran. Bera Nikolas Olasagasti da, 80 urteko hondarribiarra.
Olasagastik gogora ekarri zuen nola “Jose Luis Zabalak sekulako grina” jarri zion beraien ogibidea izan zenaren testigantza jasotzeari eta “pozik” agertu zen “lan guzti hura orain erakusketa honetan ikusteaz”.
Gabarrari honek “1948tik 1974ra” egin zuen lana “Bidasoan gora eta behera denetarik garraiatzen, hezetasuna eta hotzari aurre egiten eta beste lankide guztiek bezala, bizimodu bat irabazten, oso gogorra” zen ogibide hartan.
Garai haietan, gainera, “Guardia Zibilarengandik ezkutatu” beharrean ibiltzen ziren gabarrariak, kontrabandoa dela eta. “Gaulanagatik ez balitz, hura ez zitekeen bizimodua izango. Guardiek hondarra ere mihatzen zuten, burdinezko hagaxkekin, kontrabandoko gaien bila. Gaurko politikarien gehiegikeriak baino zigortuagoa zegoen kontrabandoa!” esaten du Nikolas Olasagastik.
Hondarribiko Zumarditik Behobiraino hainbeste bidaia egindako gabarrari honek ere gogora ekartzen du nola “enbata zegoenean, gabarra berehala deskargatu beharra” zegoen, hondoratzeko arriskua zela eta.
JARRAIPENA Unai Zabala “oso pozik” dago Amaian ikusgai dagoen erakusketa honen emaitzarekin, “aitak egindako lana osatu eta ezagutzera emateko aukera” delako, eta “nolabaiteko jarraipena” izango duenaren esperantza badauka.
Bere ilusioa eta familia osoarena Hondoxka dokumentala DVDan editatu eta salgai jartzea litzateke, gabarrarien ofizioaren ezagutza eta memoria mantentzeko. Noizbait aukera hori izatea” espero du Unai Zabalak.
XEHETASUNAK
Bultzatzailea. Bidasoko Gabarrariak erakusketak oinarritzat duenHondoxka dokumentala Jose Luis Zabala Madina (1950-2013) irundarraren urte askotako grinaren fruitua da. Zabala soinu eta irudi zerbitzuak eskaintzen dituen Irudi Ots enpresaren sortzaile izan zen eta ez zuen, berez, gabarrarien ogibidearekiko inolako lotura zuzenik. “Bere ideia izan zen gabarrarien testigantzak biltzea”, esaten du Unai bere semeak . Zabala Irungo eta eskualdeko kultur ekimenekin oso lotuta egon zen beti.
Erakusketa. Bidasoko Gabarrariak apirilaren 17ra arte dago ikusgai Irungo Amaia kultur zentroan, asteartetik larunbatera 18.00etatik 21.00tara eta 11.30etik 13.30era igande eta jai egunetan. Erakusketak 100 argazkitik gora biltzen ditu, Hondoxkadokumentalaren harira bildutakoak. Gabriel Narzabalek eskalan egindako txalanta bat ere ikusgai dago eta zenbait gabarrariri egindako elkarrizketen bideoen emanaldia eskaintzen da.
Hitzaldia. Osagarri modura, apirilaren 15ean, 19.30ean, Albaolako presidenteak, Xabier Agotek, Urumea, sagardoaren ibaia izenburuko hitzaldia emango du Amaiako hitzaldi aretoa n
|
El Vía Crucis a San Marcial será el acto más destacado de la Semana Santa irunesa |
|
|
|
Administrator-k idatzia
|
Asteazkena, 2016(e)ko martxoa(r)en 23-(e)an 12:38etan |
Euskaratzeko lanean ari gara.
Noticia publicada en Diario Vasco sección Bidasoa,el miércoles día 23 de Marzo de 2016.
El Vía Crucis a San Marcial será el acto más destacado de la Semana Santa irunesa
-
CIENTOS DE FIELES SEGUIRÁN EL CAMINO DE LA CRUZ EL DÍA DE VIERNES SANTO, DESDE EL PUENTE DE BLAIA HASTA LA PEÑA ALDABE
23 marzo 201607:50
Las nueve parroquias de Irun tienen ya todo preparado para celebrar los actos litúrgicos de la Semana Santa. Desde mañana jueves y hasta el domingo, los feligreses acudirán a las parroquias para rememorar la pasión, muerte y resurrección de Cristo. Al igual que en años anteriores, el acto que congregará a un mayor número de fieles será el Vía Crucis a San Marcial, que se celebrará el día de Viernes Santo.
ACTOS LITÚRGICOS DE LA SEMANA SANTA
Sagrado Corazón. Jueves: Hora Santa a las 22.00; Viernes: Vía Crucis, a las 11.00 y Pasión a las 18.00. Sábado: Vigilia Pascual, a las 22.00. Domingo de Resurrección: misa a las 11.00.
Santo Cristo de Artiga. Jueves: Última Cena, a las 19.00 y Hora Santa, a las 21.00. Viernes: Vía Crucis a San Marcial, a las 8.00, Vía Crucis en la parroquia, a las 11.00 y Pasión, a las 18.00. Domingo: misa a las 9.00 (en euskera) y a las 12.30 (con bautizos).
Santa María del Juncal. Jueves: Última Cena, a las 19.00 y Hora Santa a las 21.30. Viernes: Vía Crucis, a las 11.00 y Pasión a las 18.00. Sábado: Vigilia Pascual, a las 21.00. Domingo: misa, en horario habitual.
San José Obrero. Jueves: Última Cena, a las 20.00. Viernes: Vía Crucis, a las 11.00 y Pasión a las 18.00. Sábado: Vigilia Pascual, a las 21.00. Domingo: misa en el horario habitual.
Nuestra Señora de Arantzazu. Jueves: Última Cena, a las 19.00 y Hora Santa a las 22.00. Viernes: Vía Crucis, a las 9.00 y Pasión a las 17.00. Sábado: Vigilia Pascual, a las 21.30. Domingo: misas a las 9.00 y a las 11.30
Pentekostes. Jueves: Última Cena, a las 19.00 y Hora Santa a las 20.30. Viernes: Vía Crucis, a las 10.30.00, Pasión a las 17.00 y Oración ante la Cruz a las 18.15. Sábado: Vigilia Pascual a las 22.00. Domingo de Resurrección: misa a las 12.00.
Sagrada Familia. Jueves: Última Cena, a las 19.00 y Hora Santa a las 21.30. Viernes: Vía Crucis, a las 10.00 y Pasión a las 17.00. Sábado: Vigilia Pascual, a las 21.00. Domingo: misa en los horarios habituales.
San Gabriel y Santa Gema (Pasionistas). Jueves: Última Cena, a las 19.00 y Hora Santa a las 22.00. Viernes: Vía Crucis, a las 11.00 y Pasión a las 19.00. Sábado: Vigilia Pascual, a las 21.00. Domingo: misasa a las 11.00 y a las 12.30
San Juan Bautista. Jueves: Última Cena, a las 19.00 y Hora Santa a las 20.30. Viernes: Vía Crucis, 8.30 en la parroquia y 9.30, a Guadalupe y Pasión, 19.00. Sábado: Vigilia Pascual a las 20.00. Domingo: misa en horario habitual.
Este Vía Crucis, del que se encarga la parroquia del Santo Cristo de Artiga, partirá a las ocho de la mañana del puente de Blaia y seguirá por la carretera de San Marcial hasta terminar en la peña Aldabe. Siguiendo a la cruz, los participantes en el Vía Crucis rememorarán en sus catorce estaciones las últimas horas de la vida de Jesús: la condena, la subida al monte Calvario, las caídas, el encuentro con su madre María y con la Verónica y su crucifixión, muerte y sepultura. En cada parada de este camino de oración, se hará una lectura de un pasaje del evangelio.
También la parroquia de San Juan Bautista del barrio de Anaka saldrá a la calle con un Vía Crucis. En este caso, la salida se hará desde la propia parroquia, a las nueve y media de la mañana y el destino será la ermita de Guadalupe. Tanto en la iglesia del Santo Cristo de Artiga como en la de San Juan Bautista se celebrarán, además, Vía Crucis en el interior de los templos. El de Artia comenzará a las 11.00 y el de Anaka, a las 8.30. El resto de las parroquias irundarras celebrarán también sus propios Vía Crucis.
Fieles. Vía Crucis a San Marcial del año pasado. / F. DE LA HERA |
|
Felicitación del Ayuntamiento a Juanjo Aranburu por su bronce en la Copa del Mundo |
|
|
|
Administrator-k idatzia
|
Asteazkena, 2016(e)ko martxoa(r)en 23-(e)an 12:35etan |
Euskaratzeko lanean ari gara.
Noticia publicada en Diario Vasco sección Bidasoa , el miércoles día 23 de Marzo de 2016.
Felicitación del Ayuntamiento a Juanjo Aranburu por su bronce en la Copa del Mundo
23 marzo 201600:17
Juanjo Aranburu acaba de conseguir una nueva medalla internacional, bronce en la Copa del Mundo disputada en Chipre, y el alcalde de Irun, José Antonio Santano, ha querido trasladarle su felicitación pública.
Santano señala que «esta nueva medalla de Kako vuelve a ser una gran noticia para Irun. Peleó hasta el final para alcanzar este éxito y es un orgullo para todos».
Entre otros éxitos, Aranburu ha sido campeón del mundo en 2011 y dos veces olímpico -octavo en Pekín2012-. Fue designado en 2011 mejor deportista de la gala anual del deporte irundarra y leyó el saludo oficial de las fiestas de San Marcial en 2008.
|
Gaurko Andreak proyecta hoy en el Amaia el corto 'Larre Motzean' sobre las mujeres baserritarras |
|
|
|
Administrator-k idatzia
|
Asteazkena, 2016(e)ko martxoa(r)en 23-(e)an 12:32etan |
Euskaratzeko lanean ari gara.
Noticia publicada en Diario Vasco sección Bidasoa,el miércoles día 23 de Marzo de 2016.
Gaurko Andreak proyecta hoy en el Amaia el corto 'Larre Motzean' sobre las mujeres baserritarras
23 marzo 201600:17
La asociación Gaurko Andrek Berdintasunaren Aldeko Elkartea ha organizado la proyección del cortometraje 'Larre Mo-tzean', que tendrá lugar en la sala de conferencias del Centro Cultural Amaia hoy miércoles, a las 19.00 horas y con entrada libre. El acto se enmarca en el programa del 8 de Marzo.
Este documental, premiado en el Festival de Cine de Derechos Humanos de San Sebastián y en el Festival de Cine Invisible de Bilbao, es obra de Nagore Ezeiza y Patricia Ponce. El cortometraje recoge las historias de Justina, Evarista, Aurelia y Ana, mujeres que, como otras invisibles, han sacado adelante la vida familiar y la economía en el baserri. 'Larre Motzean' expresa una situación vivida por muchas mujeres vascas en el pasado, «la de estar acostumbradas a pasar con poco, a arreglarse con poco» e invita a conocer una vida donde el trabajo es de sol a sol y no hay tiempo para los sueños.
Tras la proyección, habrá un coloquio, dinamizado por Silvia Carrizo, de Malen Etxea de Zumaia, Irene Kastezubi, de Gaurko Andreak y una representante de la Asociación de Mujeres Baserritarras Hitzez de Zararuz (premio Emakunde 2015).
|
|