IRUN - Bere seme txikia jaiotzearekin batera ekin zion Juanma Sarasolak Moskuko Urrea liburua idazteari. Orain beste zenbait lanetan dabil baina kazetari lana egin izan du 45 urteko gizon honek. Liburuak 448 orrialdetan 80. hamarkadako Irunek izan zuen gizarte eta kultur eztandari errepasoa egiten dio, 400dik gora argazkiz jantzita, kasu askotan irudi intimo eta pertsonalak.
Zer da ‘Moskuko Urrea’ eta noiz eta zergatik pentsatu zenuen 80.eko hamarkadako Irungo gizarte eta kultur mugimendu horri buruzko lana egitea?
-Nire seme zaharrena jaio eta hilabete batzuetara, 2011.eko udaran, emaztea lanera bueltatu zen eta ni etxean geratu nintzen, langabe nengoenez eta umeaz arduratzeko. Denbora libre izango nuela ikusi eta buruan nerabilen ideia batekin musika munduko zenbait lagun eta ezagunengana jo nuen, Kortatu, Baldin Bada eta Vómito bezalako taldeak sortu ziren urteei buruzko liburua idazteko asmoz. Haiek zenbait kontaktu eman zizkidaten eta ekarpenak egin. Eskema bat egin nuen eta 2011.eko urrian hasi nin-tzen lanean, garai hartako jendea elkarrizketatzen.
Liburuaren funtsa elkarrizketa horiek dira eta elkarrizketa formatua mantendu duzu. Zergatik?
-Alde batetik, garaiko gertakizunak eta testuingurua protagonisten beraien hitzetan azaltzea nuen helburu, eta elkarrizketa formatua egokiena da horretarako. Honek ere, aitortu beharra dut, liburua bera idazteko beharrezko denbora arin-tzen zuen. Gainera, ez da nire asmoa izan garai harri buruzko entsegu lana egitea, ahozko istoria eta istorioak paperera pasatzea baizik. Elkarrizketekin batera, hori bai, pertsonaia eta gai bakoitzari buruzko testuingurua azaldu nahi izan dut eta garaiko Irungo plano txiki bat badago eranskinen artean, orduko leku, etxe, taberna eta beste asko kokatu ahal izateko, batzuek desagertu baitira dagoeneko.
Zenbat elkarrizketa egin dituzu eta nola daude antolatuta?
-Guztira 35 elkarrizketa luze izan dira, hiru bat orduko iraupena izan zutenak, eta beste hamabost inguru laburragoak. Elkarrizketak gaika banatuta daude liburuan, hau da, musikaren munduko jendearenak, fanzinetakoak, mugimendu ekologistaren ingurukoak, feminismoari buruz egindakoak, irrati libreak, antimilitarismoa, literatura eta an-tzerkia... Baina ez dira, aldi berean, elkarrizketa monotematikoak, pertsonaia bakoitzak garai harri buruz osotasun batean hitz egiten baitu zen- tzu askotan eta ikuspegi zabalarekin.
Hala ere, dudarik ez dago musika izan zela kultur eta gizarte mugimendu haren motore nagusia, edo behintzat, Irundik kanpo oihartzun handiena izan zuena, Kortatu, Baldin Bada eta Vómito taldeekin bereziki. Zer zuen garai hartako Irunek? Ondoriorik atera duzu?
-Liburuaren helburua ez da analisia, testuingurua deskribatzea baizik. Hala ere, esango nuke Irungoa ez zela kasu bakarra izan, hau da, Francoren diktadurako azken urteetan eta ondorengo lehenengoetan Euskal Herriko herri askotan nolabaiteko kultur eta gizarte liberazio eta sormen mugimendu handia zegoela. Baina egia da Irunen indar handia izan zuela eta aparteko gizarte saltsa egon zela urte haietan. Gauza asko zeuden egiteko eta gauzak aldatzeko gogo handia ere bai. Musika horren guztiaren motore handi bat izan zen, mezuak zabaltzeko espresio bide zuzenena, punk kulturaren eragin handiarekin, era zorrotz eta kritikoan. Angula Irratia ere oso tresna eraginkorra izan zen hirian. Garrantzia mezuak eta espresioak zeukaten, sormenak berak.
Zaila izango da Irunek beste honelako gizarte eta kultur mugimendua bizitzea?
-Garai hura eta bere testuingurua errepikaezinak direla esango nuke. Aparteko aroa izan zen 80.eko hamarkada Irunen eta gaur egun daukagun kultur mugimenduak, musikaren kasuan adibidez, ez du orduko indar hori. Denborak desberdinak dira.
Non aurki daiteke salgai Moskuko Urrea Bidasoaldean eta handik kanpo?
-Autoedizioa egin dut, 700 alekoa, eta salgai dago Irungo Elkarren, Tinta Comics dendan, Bloody Mary diska dendan, Topoko prentsa dendan, Hendaiako Berriketan eta Hondarribiko Olearson. Eta eskualdetik kanpo, Elkarren banaketarekin eskura dago, 24 eurotan.
Zure Gipuzkoako txokoa. Hondarribiko Hirigune Historikoa. Oroitzapen asko ditut han.
Mendi bat. Aiako Harria. Bertan daukagu eta bista ikaragarriak ditu.
Paisaia bat. Erniotik Bidasoaldera begira egotea.
Hondartza bat. Hendaiakoa eta Jaizkibelgo Erentzin Txiki.
Jai bat. Izugarri ondo pasa izan dut beti Errenteriako Madalenetan.
G
ipuzkoand
o
